Giving Hope 107
Maart 2025
Aan de basis van haar onderzoek ligt een
drijvende kracht: passie!
Anabelle Decottignies werd op 20-jarige leeftijd verliefd op genetica. Sindsdien is ze smoorverliefd op de kleine stukjes chromosoom die een essentiële rol spelen in de veroudering van onze cellen. Ze worden telomeren genoemd. Telomeren werken als een biologische klok en reguleren de levensduur van cellen. In mijn laboratorium zijn we geïnteresseerd in celveroudering. Aan de ene kant hebben we de kankercel die een manier heeft gevonden om nooit ouder te worden en dankzij deze ‘eeuwige jeugd’ in het lichaam te blijven en zich te vermenigvuldigen om uitzaaiingen te vormen. Anderzijds is er de vroegtijdige veroudering veroorzaakt door ziekte, kiembaanmutaties of chemotherapie. Chemotherapie veroudert namelijk voortijdig het lichaam van jongere patiënten die antitumorbehandelingen hebben ondergaan.
Chemotherapie veroudert namelijk voortijdig het lichaam van jongere patiënten die antitumorbehandelingen hebben ondergaan.
« We bieden geen genezing, maar biologisch bewijs van deze vroegtijdige veroudering door chemotherapie. Ons doel is om de noodzaak te benadrukken om nieuwe therapieën te vinden voor deze zeldzame kankersoorten bij kinderen, zoals botkanker of hersentumoren. »
Kinderen worden behandeld met moleculen die dateren uit de jaren 1980. Sindsdien is er niet veel vooruitgang geboekt. Tegenwoordig hebben we een gemiddelde genezingskans van bijna 85%, wat goed is. Maar de chemotherapie die aan kinderen wordt gegeven is erg agressief en hun gezonde cellen lijden er ook onder. Het kan leiden tot verlies van vruchtbaarheid, neurologische, hart- of motorische problemen, of chromosomale veranderingen die secundaire kankers kunnen veroorzaken.
Anabelle dankt veel van haar succes in het onderzoek aan de mentoren die ze onderweg heeft gehad.
« Op de universiteit had ik een ongelooflijke professor in genetica. Ik werd letterlijk verliefd, niet op hem, maar op genetica! »
In humaniora hield ik van de wetenschappen en scheikunde in het bijzonder. Ik besloot bio-ingenieur te gaan studeren. Voor mijn postdoctoraat ging ik naar het laboratorium van Paul Nurse in Londen. Hij won dat jaar de Nobelprijs. Dankzij hem ontdekte ik andere aspecten van de genetica.
Terug in België keerde ik terug naar het laboratorium waar ik mijn thesis had gedaan, niet echt wetende welk onderwerp ik wilde behandelen. Op een dag legde mijn thesisbegeleider een wetenschappelijk tijdschrift over telomeren op mijn bureau. Ik verslond het artikel. Ik had mijn specialiteit gevonden! Vandaag hebben we in België een unieke expertise in telomeren. Sindsdien heeft ze die vlam net zo fel laten branden.
Je moet gedreven zijn door passie om de frustraties die inherent zijn aan onderzoek te overwinnen. Maar op de dag dat je iets vindt, vergeet je de beproevingen die eraan voorafgingen. Ik ben altijd op zoek. ‘s Ochtends
als ik wakker word, ‘s avonds als ik naar bed ga, ‘s nachts als ik niet slaap. Maar ik hou er zoveel van.
Anabelle alleen al logenstraft de mythe van de onderzoeker, teruggetrokken in zijn lab. Een labrat zijn werkt tegenwoordig gewoon niet meer. Je moet samenwerken, mensen ontmoeten, netwerken creëren. Onderzoekers moeten sociaal zijn. En wat ze natuurlijk het allerleukste aan haar werk vindt, is... onderzoek doen!
« Je poneert hypotheses, je voert experimenten uit, je test een vraag
A die uiteindelijk een antwoord B oplevert. »
We spitten door de publicaties van andere wetenschappers om uit te zoeken wat ons zou kunnen helpen. Het is echt puur onderzoek, totdat het onze beurt is om iets te vinden. Maar als we eenmaal een eerste conclusie hebben
bereikt, gaan er weer nieuwe deuren open. Het zoeken houdt nooit op, het is eindeloos. Anabelle Decottignies zal ook nooit stoppen met zoeken. Zelfs als dat betekent dat we helemaal opnieuw moeten beginnen. Om de kleinste wereld, die van onze cellen, beter te begrijpen.
Dringend aanpakken van antibioticaresistentie
Antibiotica redden al tientallen jaren levens, maar ze worden steeds minder effectief omdat bacteriën leren er weerstand tegen te bieden. Volgens de WHO zijn multiresistente infecties een van de grootste bedreigingen voor de volksgezondheid.
Als er niets wordt gedaan, zullen tegen 2050 naar schatting 10 miljoen mensen per jaar sterven als gevolg van deze resistentie. Het zou zelfs eenvoudige chirurgische operaties kunnen bemoeilijken, omdat het infectierisico te hoog zou worden, zelfs voor mensen in goede gezondheid.
Neem deel aan ons Humusproject
Om de potentiële antibiotica van morgen te identificeren, lanceert een team van 4 onderzoekers van het de Duve Instituut het Humusproject. Onder leiding van Prof. Jean-François Collet is Chloé Petre verantwoordelijk voor het opzetten van dit burgerwetenschapsproject, dat grotendeels geïnspireerd is door het Australische project Soils for Science.
De biodiversiteit van bodemmicroben is grotendeels onontgonnen gebied. Tot op heden is slechts een klein percentage van deze microbiologische schatkamer bekend. Ons doel is om 10.000 bodemmonsters te verzamelen, dankzij de vrijwillige inzet van burgers, om te zoeken naar de moleculen die ons morgen zullen redden.
Om dit project effectief van de grond te krijgen, moeten we een budget van 215.000 euro inzamelen in 2025 en bedrijfspartners vinden voor financiering, logistiek en/of zichtbaarheid. Betrek uw bedrijf bij dit burgerparticipatieproject. Neem contact op met Sibylle Moreels op 0495 18 97 76 of stuur een e-mail naar philanthropy@deduveinstitute.be.
De Nationale Loterij en haar spelers ondersteunen het de Duve Instituut
Sinds 1994, ontvangt het de Duve Instituut steun van de Nationale Loterij. Dankzij dit prachtige partnerschap, waarvan wij de loyaliteit en regelmaat zeer waarderen, kunnen wij geavanceerd wetenschappelijk materiaal aankopen, onderzoekers aanwerven of onderzoeksprogramma’s opstarten.
In het jaar 2024 heeft de donatie van de Nationale Loterij drie onderzoekers van het Instituut in staat gesteld hun onderzoek in alle rust voort te zetten.
Brice Barbat, laboratorium Jean-François Collet
« Het postdoctoraal mandaat gefinancierd door de Loterie Nationale gaf me de kans om het team van professor Collet te vervoegen. Mijn onderzoeksonderwerp is de studie van de stressrespons in humane pathogene bacteriën, en meer specifiek de mechanismen van eiwitvouwing. »
Milena Kalmer, laboratorium Judith Staerk De
« Dankzij steun van de Nationale Loterij gebruikt Milena genetisch
gemodificeerde, van patiënten afkomstige menselijke stamcellen
om in detail de functie van STAT2 en GCSFR in pluripotentie en in
fysiologische en kwaadaardige bloedontwikkeling te bestuderen. »
Takfarinas Kentache, laboratorium Guido Bommer
« Dolichol is een belangrijke lipide voor glycosylering. Takfarinas
Kentache heeft ontdekt dat de synthese ervan drie stappen omvat
in plaats van slechts één, wat een zeldzame erfelijke ziekte verklaart.
Zijn werk is gepubliceerd in een artikel in het tijdschrift Cell, waarvan hij
mede-eerste auteur is. »
Prof. Liselot Dewachter heeft een felbegeerde beurs gewonnen: een Starting
Grant van de European Research Council (ERC) voor een innovatief project.
De jonge onderzoeker zal de pneumokok in reële omstandigheden uitdagen en zijn reacties analyseren om nieuwe wegen te vinden voor een effectieve behandeling.
Prof. Géraldine Laloux heeft een ERC Consolidatorbeurs gekregen om haar
spannende onderzoek voort te zetten naar bacteriën die andere bacteriën aanvallen om te overleven en zich te vermenigvuldigen.
Prof. Miikka Vikkula is beloond voor zijn werk op het gebied van vasculaire
afwijkingen. Hij ontving de Black Pearl Scientific Award 2025, uitgereikt door EURORDIS (Europese alliantie van patiëntenorganisaties voor zeldzame ziekten) aan een onderzoeker wiens werk een grote impact heeft gehad op het begrip, de diagnose of de behandeling van zeldzame ziekten.
Vélos de Sébastien
zondag 17 mei 2025
Om de strijd tegen zeldzame kinderleukemie te steunen, organiseren onze vrienden van ‘’Les Avions de Sébastien’’ een familie- en sportdag in Chaumont-Gistoux. Een duo-fietswedstrijd van 1 uur, concerten en verschillende evenementen.
Meer info op lesvelosdesebastien.be
20 km door Brussel
zondag 25 mei 2025
Een team van 120 lopers en wandelaars gaat deze uitdaging aan in de kleuren van het Instituut. Aarzel niet om hen aan te moedigen door een donatie te doen.
Indian Summer gala-avond
dinsdag 30 september 2025
De gala-avond vindt plaats in de Dome Eventhall in Brussel. Om uw plaatsen en tafels te reserveren, gelieve contact op te nemen met Isabelle de Duve: isabelle.deduve@deduveinstitute.be (300€/plaats, 3.000€/tafel + btw voor wie betaalt via een bedrijf).
We hopen velen van jullie daar te zien en kijken ernaar uit om de avond met jullie door te brengen onder het thema van de kleuren van de nazomer ten bate van het de Duve Instituut.
Het Gala-organisatiecomité: Aurélie Bertrand, Melina Cervesato, Isabelle de Duve, Olivia de Schorlemer, Melissa Kandiyoti, Aurélie Mahieu, Axelle Peers de Nieuwburgh, Juliette Siaens, Florence van Hecke en Julie Waucquez.